Laleler
Tulipa: Zambakgiller (Liliaceae) familyasından Tulipa cinsini oluşturan güzel çiçekleri ile süs
bitkisi olarak yetiştirilen, soğanlı, çok yıllık ve otsu bitki türlerinin ortak adıdır. Gökkuşağının tüm renklerini içinde barındıran lale bitkisi bakımı kolay ve çok güzel bir çiçektir.
Anavatanı Batı Asya olan lale ilk olarak Türkiye’de süs bitkisi olarak yetiştirilmiştir. Soğanlarının üzerinde zarımsı bir örtü bulunur. Etli ve yeşil 2-8 yaprağı vardır. Çiçekler, saplar ucunda çoğunlukla bir, bazen ikidir. Çiçek parçaları altılıdır. Kırmızı, sarı ve ara tonlarda renklere sahiptir. Beyaz
en çok tercih edilen rengidir. Yaprakları uzun ve mızraksıdır. Sapının üstünde bir tek çiçek bulunur.
Çiçekler çok çeşitli renklerde olduğu gibi alacalı da olabilir. Lale soğandan yetişir, ilkbaharda çiçek açar. Lale soğanları sonbaharda dikilmelidir. Sonbaharda dikilen lale soğanlarından yeni bitki çıktıktan sonra soğanlar çürür yerine yeni soğanlar meydana gelir. Kışın lale soğanları soğuktan kaçarak toprağın altına çekilirler. Her soğandan bir tek lale çıkar. Laleler katmerli ya da yalınkat olur.
Çiçek gündüz güneş ışığının etkisiyle iyice açılır, akşamları yeniden toparlanır.
Soğan Seçimine Dikkat Edin
Sağlıklı soğan seçimi güzel lalelere sahip olmak için dikkat edilmesi gereken bir numaralı faktördür.
Teker teker soğanları satın almak,sizlere kaliteli olan seçme imkanı sağlayacaktır. Paketler halinde satılan lale soğanları ucuz olabilir ancak daha sağlıklı bir sonuç elde etmek istiyorsanız seçiminizi
özenle yapmanız gereklidir. Lale soğanlarınızı seçerken büyük olmalarına ve dışarısında
herhangi bir çatlak veya çürüme olmamasına dikkat etmelisiniz.
Mevsimine ve Yere Dikkat Edin
Lalelerin dikimi için en uygun mevsim sonbahardır. Ekim, kasım ve aralık ayında dikilen laleler büyük olasılıkla güzel bir biçimde çiçek açacaktır. Tabi ki dikilecek olan yerin seçimi de lalelerin güzel ve sağlıklı açmasındaki önemli bir faktördür. bunun için bol güneş alan ancak çok nem tutmayacak bir yer seçmelisiniz çünkü fazla nem lalelerinizin çürümesine neden olur. Lalelerinizin dikiminden önce toprağın hazırlanması da sağlıklı olmaları açısından ilave bir destek olacaktır. Bu yüzden dikimden önce toprak iyice gevşetilmelidir. Laleleri dikmek için en az 15cm lik bir derinlik kazmanız gerekmektedir. Toprağa az bir miktarda gübre eklemek de lalelerinizin hızlı büyümesinde etkili olacaktır.
Laleler Nasıl Ekilmeli
Yaklaşık 10-15 cm derinliğesivri taraftan yukarı gelecek biçimde soğanlarınızı yerleştiriniz ( soğuk iklimlerde bu derinlik daha da arttırılabilir). Ayrıca lalelerinizin yeterli bir yaşam alanına sahip olabilmesi için, iki lale arasında en az 30 cm boşluk bırakın. Daha sonra yapmanız gereken ise, üzerlerini hafifçe toprakla kapatmak ve sulamaktır. Eğer çok soğuk bir kış geçmekteyse lalelerin üzerlerini saman veya tahta parçacıkları ile kapatabilir, çürümelerine engel olabilirsiniz.
Lale Bitkisi Nasıl Yetiştirilir?
? Doğrudan güneş ışığı istemeyen bu bitki dolaylı ışıklardan da yararlanabilir.
? Çok fazla soğuk ve sıcak havada bırakmak çiçeğin yapraklarına, çiçeklerine ve köklerine
zararlıdır.
? Saksıda ise saksı değişimi iki yılda bir olmak üzere sıcak ayların başladığı zamanlarda yapılmalıdır.
Lale Bitkisi Nasıl Sulanmalıdır?
? Yaz aylarında ise bitkinin suya olan ihtiyacı artacağından bitkiye verilen suyun arttırılması gerekmektedir.
? Su toprağın her tarafına ulaştırılmalıdır.
? Bitkiyi sularken kullanılan kap her sulamada aynı ölçüde, sulamalar aynı günde olmalı ve aynı miktarlarda su dökülmelidir.
? Lalede çok büyük bir değişiklik görülmediği sürece sulanmada kullanılan kap, ölçü ve su miktarı değiştirilmemelidir
? Lale bitkisini yetiştirmede en önemli kural kış aylarında oda sıcaklığının 12 °C nin altında olmaması gerektiğidir.
? Lale bitkisi genellikle yaz aylarında çiçek açar ve çiçeklerini kış aylarına doğru dökerek bir dinlenme sürecine girer.
? Bitkiye kış aylarında musluktan aldığımız soğuk çeşme suyunu vermemeliyiz. Verdiğimiz su oda sıcaklığında olmalıdır.
Lale Bitkisi Nasıl Bakılır?
? Hava akımlarından kolay etkilenen lale bitkisi bu etkiden korunmalıdır.
? Kış aylarında bitki aşırı soğuktan korunmalıdır.
? Lale bulunduğu yerde başka cisimlerle temasta bulunmalıdır.
Lale Bitkisi Nasıl Beslenir?
? Lale Bitkisi her çiçekçiden ve seradan alınabilecek vitamin ve mineraller ile yılda en az bir kere topraktan verilmek üzere beslenmelidir.
? Bu beslenme bitkinin ömrünü uzatacağı gibi çiçeğinin daha güzel görünmesini ve daha çabuk
büyümesini sağlayacaktır.
Yaprak Bitlerine Dikkat Edin
İlkbahar gelip laleleriniz çiçek açtığı zaman bahçenizde estetik ve görsel açıdan güzel bir görünüm elde etmiş olacaksınız. İlkbaharda dikkat etmeniz gereken ise yaprak bit salgınlarıdır. Yaprak bitleri bir laleye yayıldığı zaman hemen o laleyi sökmelisiniz, aksi takdirde bitler bütün laleye yayılacaktır. Yaprak bitleri, çiçekler üzerindeki olağandışı çizgilenmelerinde anlaşılabilir. Bitlere karşı çeşitli spreyler ve karışımlar da etkili olacaktır. Ayrıca lalelerinizin açan çiçeklerini estetik biçimde kesebilir, bahçe düzenlemenize göre güzel bir görünüm elde edebilirsiniz. Bahçe düzenlemesine fazla zaman ayıramıyor olsanız bile çiçekler solmaya başladığı zaman onları kesmelisiniz. Bu sadece 5-10 dakikanızı alacaktır. Böylelikle bir dahaki seneye de sağlıklı lalelere sahip olacaksınız.
